Kripto para yatırımı yapmaya karar verdiniz, ama nereden başlamanız gerektiğini bilmiyorsunuz... O zaman bu rehber tam size göre.
Şu bir gerçek ki, kripto para ekosistemi hızla büyüyor ve yeni başlayanların çok daha dikkatli olması gerektiği bir ortama dönüşüyor.
Kripto para yatırımı yapmaya karar verdiniz, ama nereden başlamanız gerektiğini bilmiyorsunuz... O zaman bu rehber tam size göre. Bu yazıda, kripto para yatırımı yaparken dikkat etmeniz gereken en önemli kavramlardan bazılarını masaya yatıracağız ve yatırım yolculuğunuz boyunca size yardımcı olacak bazı ipuçlarını sunacağız.
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Farklı Blockchain Ağları
Nasıl ki farklı program ve uygulamalar için macOS, Windows, Linux ve Android gibi işletim sistemleri mevcutsa, blockchain alanında da farklı seçenekler var.
Akıllı sözleşme özelliğine sahip en popüler blockchain seçenekleri arasında Ethereum, BNB Chain, Solana ve Avalanche yer alıyor. Bu blockchain ağlarının hepsi gerçekten yararlı ve güvenli olan kendi popüler DApp seçeneklerine sahip. Diğer alternatiflerse daha az özellik barındırıyor. Bahsettiğimiz blockchain ağlarının her biriyle etkileşim kurmak için ayrı cüzdana ihtiyaç duyuluyor.
Biçim, işlev, amaç ve fayda bakımından önemli ölçüde farklılık gösteren bu ağların her biri kendine has fırsat ve risk içeriyor.
Akıllı sözleşme özelliği içeren pek blockchain geliştiriliyor. Bunların bir kısmı başarıyla yollarına devam ederken birçoğu hedeflerine ulaşmayı başaramıyor. Bazıları yeni bir kullanım senaryolarıyla yeniden tasarlanırken bazı projelerse tamamen rafa kaldırılıyor.
Yeni başlayanlar için ipucu: Erken aşama blockchain projeleri genellikle çok fazla özellik vadeder, ancak bunların çok az kısmını gerçeğe dönüştürür. Geçmişe bakıldığında, projelerin çığır açan özellikler sunacak hale gelmelerinin yıllar sürdüğü görülüyor. Yine de, sunulan fırsatlar hakkında bilgi sahibi olmaktan kimseye zarar gelmez. Bunun için de farklı platformları tanımak iyi bir hamle olacaktır.
Kripto Para Cüzdanı Nedir?
Kripto para ekosistemine dahil olmak veya yatırım yapmak isteyen herkes, dijital varlıklarını yönetmek ve saklamak için dijital cüzdana ihtiyaç duyar. Nakdinizi ve ödeme kartlarınızı sakladığınız cüzdanlarda olduğu gibi, kripto para cüzdanları da form, işlev ve güvenlik açısından farklı seçeneklere sahiptir.
Genel olarak dijital cüzdanlar, saklama özelliği içeren ve içermeyen olmak üzere iki kategoriye ayrılır.
Kripto Para Borsaları
Kripto para yatırımı yapmak için muhtemelen bir borsa kullanmanız gerekecek. Bu platformlar genellikle güvenli ve daima erişilebilir ortamlar sunarak kripto para birimlerini almanıza, satmanıza veya takas etmenize izin verir.
Genel olarak borsalar, merkezi (CEX) ve merkeziyetsiz (DEX) olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Merkezi borsalar genellikle daha hızlıdır, kullanımları ucuz ve erişimleri kolaydır. Ancak bu pratik yapıdan yararlanmak isteyen kullanıcılar, gizlilikten ve varlıkların mutlak sahipliğinden ödün vermek durumundadır. Merkeziyetsiz borsalarsa genellikle daha geniş bir varlık seçeneğine sahiptir. Varlıkların kontrolünü tamamen elde tutma olanağı tanır, ancak kullanım açısından daha zor ve pahalıdır.
Çoğu profesyonel kripto para yatırımcısı hem alım satım stratejilerinin parçası olarak hem de yakaladıkları fırsatların ölçeğini yükseltmek için uzun, kısa veya her iki pozisyon türünü de almak adına borsa kullanabilir.
Yeni başlayanlara ipucu: Merkezi veya merkeziyetsiz olması fark etmeksizin, yatırım stratejiniz dahilinde birden fazla kripto para borsasını kullanmak durumunda kalacaksınız. Dolayısıyla güvenlik, varlık tercihi, alım satım seçenekleri, likidite ve itibar gibi hususlar göz önünde bulundurularak, hangi alternatifin ihtiyaçlarınıza daha uygun olduğunu görmek adına öne çıkan platformlardan birkaçını denemeniz tavsiye ederiz.
Kripto Launchpad Nedir?
Kısaca bu platformlar, erken aşamadaki projeler arasından çeşitli kriterlere göre seçim yapar ve üçüncü parti alım satım platformlarında listelemeden önce finansman turu başlatır. Bu tokenler nispeten düşük fiyata satılır ve genellikle bu tokenlerin kilitleri, belli bir yatırım programı dahilinde, periyodik biçimde açılır.
Yıl içinde yüksek performans gösteren projelerin büyük çoğunluğu, bir veya daha fazla launchpad kullandı, ancak bu mutlaka başarılı oldukları anlamına gelmiyor. Çok sayıda düşük kaliteli proje, mükemmel birer sicile sahip büyük ölçekli platformların düzenlediği launchpad hizmetlerinde yer almıştı.
Launchpad hizmetleri çalışma biçimi bakımından köklü değişiklikler gösterebilir, ancak büyük çoğunluk aşağıdaki üç ortak özelliğe sahip:
- Katılımcıların, platformun belirlediği minimum miktarda yerel tokene sahip olmaları ve bu tokenleri protokol üzerinde stake etmeleri gerekir.
- Kullanıcılar, ellerinde tuttukları veya stake ettikleri token sayısına göre sınıflara ayrılır. Yüksek seviyelerde genellikle yüklü meblağ yatıranlar bulunur. Bu katılımcılar, projelere kolay erişim sağlar ve daha az ikincil gereksinimlerle karşılaşır.
- Yatırımcılara yüksek seviyede getiri sağlayacak en kaliteli projelerin belirlenmesi amacıyla, launchpad ekibi tarafından elle seçim yapılır.
Kripto para ekosistemindeki çoğu alanda olduğu gibi, lansmanı yapılan türler geniş bir çeşitliliğe sahip. Günümüzde düzinelerce farklı platform mevcut. Bunların çoğu belirli bir blockchain üzerinde başlatılan projelere odaklanıyor. Örneğin Solanium, Solana ağına ait projeleri listelerken Terraformer tamamen Terra ekosistemindeki seçeneklerle ilgileniyor. Diğer protokoller NFT, DeFi, oyun veya metaverse projeleri gibi belirli sektörler ya da alana odaklanabiliyor.
Yeni başlayanlara ipucu: Tüm launchpad hizmetleri eşit biçimde inşa edilmemiştir. En iyi launchpad seçenekleri bile ara sıra başarısız işlere imza atar. Yani, en büyük launchpad seçenekleri geçmişte yatırımcılara mükemmel getiri olanakları sundu. Kimi launchpad alternatifleri iyi fırsat oluştururken kimileri ise kayıpla sonuçlandı. Dolayısıyla, herhangi bir launchpad üzerinde işlem yapmadan önce durum tespiti yapmanız tavsiye edilir.
Merkeziyetsiz Finans (DeFi)
Merkeziyetsiz finans (DeFi), blockchain teknolojisinin en önemli kullanım senaryolarından bazılarına ev sahipliği yaparak hızlı bir büyüme elde etti ve genellikle yeni nesil finansal altyapı olarak kabul görüyor.
Kısaca tanımlamak gerekirse DeFi; kullanıcıların kripto paralar üzerinden finansal ortam meydana getirmelerini mümkün kılıyor. Banka, kredi sağlayıcı, borsa, sigorta piyasası gibi geleneksel finansal araç ve hizmetler sunacak platform, protokol, ek katman veya hizmet sağlayıcı meydana getirilebiliyor.
Hızla büyüyen bir hizmet ortamı olarak DeFi ekosistemi, birçoğunun zamanla gerçekten kazançlı olduğu ortaya çıktığı, gelgelelim bazılarının beklentinin çok altında kaldığı ve cazibesini yitirdiği sayısız potansiyel yatırım seçeneği içeriyor.
DeFi alanı hakkında daha fazla bilgi almak ister misiniz? Derinlemesine DeFi incelememize göz gezdirin.
Birçok kişi, kripto para yatırımcılarının, DeFi ekosisteminde sunulan fırsat ve riskleri, en azından temel seviyede öğrenmesi gerektiğini, göz ardı etmeleri durumunda büyük kayıp yaşayabileceklerini iddia ediyor.
En sık kullanılan DeFi altyapı türlerini şöyle sıralayabiliriz:
- Merkeziyetsiz borsalar (DEX): Kullanıcıların, merkezi platformlara güvenmeye gerek duymadan kripto para alıp satmalarına izin verir. En popüler platformlar arasında Uniswap, Curve, PancakeSwap ve TraderJoe yer alıyor.
- Toplayıcılar: Kullanıcıların tek arabirim üzerinden en iyi fiyat ve tekliflere erişmelerine yardımcı olmak adına birden fazla DeFi hizmetine ait veriyi bir araya getirir. Örneğin 1inch, birden fazla DEX verisini birleştirir.
- Açık kredi protokolleri: Merkeziyetsiz varlık havuzları aracılığıyla ödünç kripto para almak veya vermek için kullanılır. Popüler isimler arasında Aave, Compound ve Venus bulunuyor.
- Sentetik varlıklar: Hem gerçek dünyadaki hem de dijital varlıkların özelliklerini kopyalayan blockchain tabanlı varlıklardır. Mirror Protocol sentetik menkul kıymet seçenekleri sunarken Synthetix doğrudan sentetik varlıklarla işlem yapmayı mümkün kılar.
- Merkeziyetsiz pazar yerleri: Eşler arası piyasalarda NFT ve kripto paralar da dahil olmak üzere dijital varlıkların alım satımını yapmak için kullanılırlar. Örneğin OpenSea ve HoDooi.
- Yield farming: Temel kullanım amaçları, kripto para veya likidite sağlayıcı tokenleri bulunan kullanıcıların pasif gelir elde etmeleridir. Örnekler arasında PancakeSwap, Pangolin ve WagyuSwap sayılabilir.
- Merkeziyetsiz türev platformları: Merkeziyetsiz türev ürünlerin oluşturulmasını, alım satımını ve kullanımını sağlayan platformlardır. Örneğin Augur, Injective Protocol ve BarnBridge.
- Sigorta: Kripto para yatırım pozisyonlarının sigortalanmasını mümkün kılan bu platformlar, kullanıcıların siber saldırı veya akıllı sözleşme hataları gibi çeşitli risklere karşı korunmalarını sağlar. Ayrıca Nexus Mutual gibi sigorta protokollerine likidite sağlayarak yield farming yapmak ve pasif gelir elde etmek de mümkündür.
- Teminatlanmış stablecoin: Doğrudan itibari para (fiat) ile desteklenmeyen, yüksek fiyat oynaklığı olan varlıklara teminatlandırılmış seçeneklere denir. Bunlar arasında DAI ve TerraUSD (UST) var.
- Launchpad: İlk DEX arzı (IDO) etkinlikleri kapsamında güven ve izin ihtiyacını ortadan kaldıran DeFi altyapısı olarak düşünülebilir.
- Tasarruf ve yatırım hesapları: Bu platformlar, kullanıcıların genellikle birden fazla strateji üzerinden pasif gelir elde etmeleri adına paralarını protokole yatırmaları mantığı üzerine kuruludur. Orion Money, Bitlocus ve Yearn Finance örnek olarak gösterilebilir.
Daha önce de değindiğimiz gibi, her blockchain ağında kendine has DeFi altyapısı bulunur. Ancak birçok platform, birden fazla blockchain üzerinden kullanıcılara erişmeyi tercih eder. Bu nedenle, DeFi ekosistemi bir nevi dipsiz kuyudur. Her yeni gelişmeyi ve yeni çıkan seçenekleri eksiksiz takip etmek zor olabilir.
Bununla birlikte, DeFi ürün ve platformları aracılığıyla yatırım yapmak ve kâr etmek için çok sayıda fırsat mevcut. Ağların yerel tokenleri üzerinden spekülasyon yapmak, pasif gelir için kaldıraç kullanmak, likidite sağlamak gibi seçenekler bulunur.
Yeni başlayanlara ipucu: Hızla gelişen bir sektör olması nedeniyle, DeFi alanına yatırım yapmak veya paranızı aktarmak son derece riskli olabilir. Siber korsanlık, hırsızlık ve protokolde gerçekleşen arızalar hiç de nadir değildir. Özellikle de küçük ölçekli platformlarda… Bu nedenle, DeFi alandaki mevcut riskler hakkında deneyim kazanmanız, nelerden kaçınmanız gerektiğini bilmeniz önemlidir.
Benzersiz Tokenler (NFT)
Benzersiz tokenler (NFT) en az kripto para birimleri kadar uzun zamandır bulunmasına rağmen, ana akımın dikkatini sadece son dönemde çekti.
Günümüzde genellikle sanat eserleri, oyun içi öğeler, dijital koleksiyon ürünleri ve benzeri varlıkların sahiplik haklarını temsil etmek için kullanılıyor. Bazı varlıkların değerleri zamanla katlanarak artarken bazıları kabul görmeyip değersiz hale gelecektir.
NFT ekosisteminde yer alan dijital varlıklardan bazılarını çok ucuzdan alıp yüksek meblağlara satarak bir gecede zengin olanların öykülerini duymuş olabilirsiniz.
Kimi yatırımcılar NFT alım satımıyla inanılmaz derecede zengin olabilir, ancak bunlar çok küçük birer istisna. Şu bir gerçek ki, NFT yatırımcılarının çoğu yaptıkları yatırımla zengin olamayacak. Yine de, çok yüksek kazanç elde etme potansiyeli her zaman var. Birkaç NFT satın alıp belli bir süre bekledikten sonra alış fiyatının 100 katına satmanız teknik olarak mümkün.
Genel olarak NFT'lerin değerlenip değerlenmeyeceğini belirleyen bazı faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Nadirlik: Az bulunan NFT koleksiyon parçaları, her zaman olmamakla birlikte yaygın olarak görülen NFT varlıklarından daha değerlidir. Bu durum genellikle, sahip olmayı isteyen kullanıcıların bulunduğu NFT koleksiyonları için geçerlidir.
- Başlangıç fiyatı: NFT'nin piyasaya sürüldüğü fiyata ne kadar yakın ödeme yaparsanız, tokenin değerinin arttığını görme ihtimaliniz o kadar yüksek olur. Yani tercih edilmeyen koleksiyonlar üretim fiyatlarının bile altına düşebilir ve çoğu hiçbir zaman yükselmez.
- Popülerlik (Hype): Birçok NFT koleksiyonunda fiyat artışı uzun soluklu ve kademeli biçimde gerçekleşir. Kimi koleksiyonların aniden popülerlik kazanması, bir başka deyişle "hype" oluşması fiyatı hızlı biçimde yukarıya çekebilir. Bu talep, aynı hype süreci gibi hızlı ve geçici olabilir.
- Fayda (Utility): Bazı NFT varlıkları, blockchain tabanlı oyunlarda veya interaktif deneyim içeren projelerde yarar sağlayan (utility) token gibi çalışır. NFT, proje içinde ne kadar çok yarar sağlarsa, daha az faydalı seçeneklere kıyasla değerli hale gelebilir.
- Tasarımcı/Sanatçı: NFT sanat eserleri söz konusu olduğunda, tanınmış bir sanatçının ortaya çıkardığı eserler inanılmaz değer artışı yakalayabilir. Örneğin, ünlü dijital sanatçı Beeple tarafından oluşturulan bir NFT, açık artırmada milyonlarca dolara ulaşma potansiyeline sahip.
- Arz ve talep: Belli bir NFT koleksiyonu fazla sayıda varlık içeriyorsa, yani arzı fazlaysa değeri düşebilir, ancak aşırı talep oluşursa fiyat artar. Sonuç olarak, piyasa hala aktifken satarsanız NFT'nizin daha değerli olması muhtemeldir.
Birçok varlık sınıfında olduğu gibi NFT yatırımıyla başarılı olmak doğru varlığı seçmeye, piyasaya giriş ve çıkış stratejisine, uzun vadeli hedefe ve çoğu zaman da bir miktar şansa bağlıdır. Her halükarda, NFT ekosistemi hakkında ne kadar bilgi sahibi olursanız, gerçek potansiyel barındıran fırsatları tespit etme şansınız o kadar fazla olur.
Yeni başlayanlara ipucu: Sizler için hazırladığımız NFT takipçisi ve Nansen'in NFT Paradise araçları da dahil olmak üzere, popüler ve yaklaşmakta olan NFT koleksiyonlarına özel çok sayıda araç mevcut. NFT yatırım stratejinizin bir parçası olarak güncel seçeneklerden yararlanmayı ihmal etmeyin.
Stablecoin'ler
Adlarından da anlaşılacağı üzere stablecoin'ler, fiyat istikrarı sağlayan kripto para birimleridir. Değerlerinin sabit kalması için tasarlanmışlardır ve öncelikleri geçici fiyat oynaklığından korunmak olan yatırımcılar tarafından kullanılırlar.
Bu yazı hazırlanırken ABD doları (USD), avro (EUR) ve Türk lirası (TRY) dahil olmak üzere birçok popüler itibari para (fiat) birimine ait stablecoin seçenekleri piyasada bulunuyordu.
Bu para birimlerinin fiyat istikrarı birkaç şekilde sağlanabilir. Stablecoin ihraççısının saklama hesabında, gerçek itibari para birimiyle bire bir oranda varlık tutulabilir. Aşırı teminatlandırılmış değişken varlık rezervleri kullanılarak algoritma ile fiyat istikrarı sağlanabilir. Ayrıca fiyatı mümkün olduğu kadar sabit fiyata yakın tutmak için oracle çözümü de kullanılabilir.
Yatırım Stratejisi
Karakter yapısı, başlangıç sermayesi ve risk toleransı gibi seçeneklere bağlı olmakla birlikte, yatırım stratejileri kişiden kişiye derin farklılıklar içerir. Bazıları büyük resmi görmekle uğraşmak yerine hızlı kazançlara odaklanarak günlük alım satım işlemlerini tercih ederken kimileri uzun soluklu strateji tercih eder ve kâr almadan önce aylar, hatta yıllar boyunca varlıklarını muhafaza eder.
Teknik Analiz (TA) ve Temel Analiz (FA) arasındaki farkı merak mı ediyorsunuz? Buraya tıklayın!
Neye yatırım yapacağınızı veya fonlarınızı nasıl yöneteceğinizi kimse tam olarak söyleyemez. Ancak daha akıllı yatırım kararları almanıza yardımcı olabilecek çok sayıda araç ve bilgi kaynağı mevcut. Genel olarak, piyasa hakkında ne kadar çok bilgi sahibi olursanız, o kadar iyi tahminde bulunabilirsiniz.
Aşağıda, yatırım yolculuğunuz boyunca size yardımcı olabilecek çeşitli araç ve kaynakları listeledik:
- Bu aracı kullanarak kendi portföyünüzü oluşturun ve gerçek zamanlı takip edin;
- Yaklaşan ICO, IEO ve IDO etkinliklerini CoinMarketCap ICO Takvimi üzerinden takip edin;
- CoinMarketCap Academy ile alım satım teorisi hakkında bilgi edinin;
- Piyasa daima yukarı yönde ilerlemez. Düşüş trendlerinde nasıl kısa pozisyon alındığını öğrenin;
- Nansen tarafından sunulan analitik verilerle profesyoneller gibi alım satım yapın.
Yeni başlayanlara ipucu: Kâr elde etmekte zorlanıyorsanız, kripto fonları aracılığıyla yatırım yapmayı düşünebilirsiniz. Bu platformlar, müşterileri adına fon yönetmek ve kripto para yatırımı yapmak için deneyimli trader, analist ve uzmanlardan oluşan ekipleri barındırır. Tanınmış fonlar genellikle başarıya ulaşmış geçmiş stratejilere sahiptir ve tarihsel olarak yatırımcılar için verimli sonuçlar elde etmiştir.
Risk Yönetimi
Kripto para yatırım dünyasında hayatta kalmanın sırrı riskleri doğru yönetmekten geçer. Kâra geçme şansını artırmak için uzun süre ayakta kalabilmek gerekir. Bu da risk yönetimiyle olur. Pratikte risk yönetimi, pozisyonların boyutunu kontrol etmenin yanı sıra, yatırımları doğru göstergeler üzerinden dikkatlice seçmek anlamına gelir. Tüm yatırım alternatiflerinde olduğu gibi, kaybetmeyi göze alamayacağınız tutardan fazlasını asla yatırmayın. Yumurtalarınızın tamamını aynı sepete koymayın.
Kripto para ekosisteminin çeşitliliği günbegün artarken sektörün her parçasındaki rekabet de iyiden iyiye kızışıyor. Hemen her projeye para yatırmak ve kâr elde etmeyi beklemek eskiden işe yarayan bir stratejiydi. Şimdilerdeyse kazandırandan çok kaybettiren var. Ancak o kazandıranlar, genellikle inanılmaz derecede iyi performans sergiliyor.
Parçalara ayrılmış portföy oluşturmak fiyat oynaklığına karşı koruma sağlarken bir anda yükselecek projeyi doğru tahmin etme ihtimalini de artıracaktır.
Diğer birçok piyasadan farklı olarak kripto para piyasası; kabul edilmesi, düşünülmesi ve mutlaka azaltılması gereken birkaç risk içeriyor. Bunlar arasında "exit scam" ismi verilen dolandırıcılık vakaları, protokol arızaları, hükümet baskıları, siber saldırılar ve veri ihlalleri gibi potansiyel tehditler var. Karşılaşılacak potansiyel sorunları anlamak ve önlemek, risk yönetiminin önemli bir parçasıdır.
Yeni başlayanlara ipucu: Gerçek anlamda riskten kaçınmak isteyenlere özel, protokol saldırıları veya akıllı sözleşme hataları gibi sorunlara karşı savunma oluşturmak için kullanılabilen merkeziyetsiz sigorta ürünleri bulunuyor. Şu anda en popüler seçenekler arasında Nexus Mutual, InsurAce ve Etherisc gibi isimler gelirken her birinin kendi riskleri bulunduğunu da bilmek gerek.
Küçük Bir Uyarı
Tıpkı geleneksel finans sektörü gibi, kripto para sektörü de ne yazık ki dolandırıcılık vakalarıyla dolu. Bu tip saldırılar genellikle deneyimsiz yatırımcıları hedefler, ancak zaman zaman deneyimli yatırımcılar da sofistike veya kurnazca tasarlanmış dolandırıcılık tuzaklarına düşebilir.
Dolandırıcılık vakalarını tespit etmek veya önlemek için, kripto para ekosistemini etraflıca anlamak ve en büyük kripto para birimlerinin nasıl çalıştığına dair temel bir teknik bilgi gerektirir.
Kripto para dolandırıcılığı vakalarında genellikle şu temel özelliklerden biri veya birkaçı bulunur:
- Sahte web sitesi ve uygulamalar: Bunlar orijinal web siteleri veya uygulamalara son derece benzeyen sahte sürümlerden meydana gelir. Aslında kurtarma parolanızı (seed) veya özel anahtarınızı çalmak için tasarlanmışlardır. Bu tip girişimlerde elle ödeme gönderilmesi bile istenebilir.
- E-posta dolandırıcılığı: Dolandırıcılar, internete sızan veri tabanlarındaki kullanıcılara e-posta gönderir. Bunlar genellikle gerçek bir şirket veya kişiyi taklit eder. Sahte yatırım "fırsatı" sunabilecekleri gibi, kullanıcı hesabıyla ilgili bir sorunu bahane ederek ya da parola sıfırlama isteği üzerinden dolandırma girişiminde bulunur.
- Doğrudan mesaj: Dolandırıcılar, bir topluluk veya şirketin güvenilir üyeleri olarak da görünebilirler. Doğrudan kullanıcıya ve diğer potansiyel hedeflere direkt mesaj aracılığıyla ulaşırlar. Kullanıcının karşı karşıya kaldığı bir soruna yardım ediyormuş gibi görünebilirler. Bir indirim veya teklif de sunabilirler. Eğer bu bir dolandırıcılık vakasıysa, bir noktada fonlara erişmek için girişimde bulunacaklardır.
Dolandırıcılar inanılmaz derecede zeki olabilir ve birçoğunu tespit etmek sanıldığı kadar basit değildir. Bununla birlikte dolandırıcılar, başarı oranlarını artırmak için genellikle birkaç hileden yararlanır. Aralarında şunlar var:
- Kısıtlı zaman: Gerçek olamayacak kadar iyi bir teklif varsa, genellikle sürenin çok sınırlı olduğu iddia edilir. Buradaki amaç, kullanıcının riskleri doğru şekilde değerlendirmeden veya durum tespiti yapamadan harekete geçmeye zorlamaktır. Örneğin, herkesin ilgi gösterdiği IDO etkinliğine katılmaya çalışıyor olabilirsiniz ve bir dolandırıcı sizi sadece beş dakikalığına açık olan özel yatırım fırsatı hakkında direkt mesaj gönderebilir.
- Kimlik hırsızlığı: Dolandırıcılar tekliflerini daha cazip hale getirmek veya gerçek süsü vermek için topluluk tarafından tanınan, güvenilen veya saygı duyulan kişilerin kılığına girebilir. Bu tip girişimlerde kişinin profil fotoğrafı, e-posta adresi ve kullanıcı adı kopyalanabilir. Hatta kişinin tüm hesapları, grupları ve daha pek çok bilgisi potansiyel olarak taklit edilebilir. Bu özellikle Telegram üzerinde yaygın bir yöntem.
- Sahte yorum: Kripto para alanında yaygın biçimde görülen dolandırıcılık vakalarından biri de, bahsi geçen tekliften yararlandığını iddia eden sahte hesaplardan gelen bir sürü sahte yorum ve referanslardır. Örneğin, Twitter'da oldukça yaygın olan "Bitcoin doubler" isimli dolandırıcılık vakalarında, kullanıcıların şüphelenmemesini için Bitcoin'lerini iki katına çıkardıklarını iddia eden sahte hesaplardan çok sayıda yanıt gelebilir.
Her ne kadar dolandırıcılık sınıfına girmese de, kripto para sektöründe yüksek oranda yanlış bilgi sorunu var. Bu durum yeni yatırımcıların zorlanmasına neden oluyor. Yanlış bilgilendirilme sorunundan kaçınmanın en iyi yolu, daima resmi ve güvenilir haber kaynaklarına sadık kalmaktır. Kişisel fikirlere veya kulaktan dolma bilgilere güvenmek felaketle sonuçlanabilir.
Yeni başlayanlara ipucu: Çoğu kripto dolandırıcılığı vakasında kurtarma şifresi (seed), oturum açma bilgisi veya özel anahtar verisinin elle girilmesi istenir. Eğer bir kişi bunlardan herhangi birini talep ederse, bunun çok yüksek ihtimalle dolandırıcılık girişimi olduğunu düşünmelisiniz.
İlk Adımı CoinMarketCap ile Atın
Bu nedenle, sunduğumuz özellikleri hemen kavramanıza yardımcı olmak adına bu videoyu hazırladık!