Yeni Başlayanlar için Stake Ederek Para Kazanma Rehberi

Kripto para stake ederek pasif gelir elde etmek istiyor, ancak nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz?

Sektöre yeni dahil olanlar, stake etme yönteminin riske girmeden pasif gelir sağlayan kolay bir yöntem olduğunu duyuyor. Peki, gerçekten öyle mi?

Kripto para stake etmek kolay yoldan para sağlayabilir. Ancak muhtemelen alım satım yaparak da kolay para kazanılacağını duymuşsunuzdur ve çoğu zaman öyle olmaz. Bu rehberde, stake ederek pasif gelir elde etme hakkında bilmeniz gerekenleri anlatacağız.

Yazımızda şu konular yer alacak:

Staking nedir?
Ne gibi ödüller var?
Merkezi ve merkeziyetsiz stake etme arasındaki farkın önemi nedir? LP token stake etmenin bunlarla ne ilgisi var?
Stake etmenin riskleri
Binance üzerinde nasıl kripto stake edilir?
Kucoin üzerinde nasıl kripto stake edilir?
Crypto.com üzerinde nasıl kripto stake edilir?
Kripto para stake etme hakkında son sözler

Bu rehberi okuduktan sonra kripto stake ederek nasıl para kazanılacağını ve sahte projelerden nasıl uzak durulabileceğini öğreneceksiniz.

Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?

Staking Nedir?

Stake etme işlemini açıklarken, yeni başlayanlara metafor kullanma ve deneyimli kripto yatırımcılarına detaylı açıklama yapma şeklinde iki farklı yol izlenebilir.

Metafor ile anlatmak gerekirse, kripto para stake etmek, bankada sigortasız mevduat hesabı açmaya benzer. Paranızı bankaya yatırdığınızda, mevduat hesabında durduğu sürece küçük ölçekte faiz (ortalama yüzde 0,06) verilecektir. Banka ise, elde ettiği sermayeyi yatırımlarında kullanacaktır. Belli bir miktara kadar birikimler sigortalı olur. Eğer banka iflas ederse, devlet paranızı geri almanız konusunda garanti sağlar.

Kripto para stake ettiğinizde, kripto paralarınızı yatırdığınız borsa ya da merkeziyetsiz protokol banka yerine geçer. Varlıklarınızı yatırırsınız ve bu kripto paralar üzerinden faiz alırsınız. Bankadan farkı, genellikle yatırılan paraların sigortalı olmamasıdır.

Daha detaylı açıklama yapmak gerekirse, blockchain ağının güvenliği ve işlevselliğini sağlamak için stake etmek aslında zorunluluktur. Hisse İspatı (Proof of Stake) konsensüs mekanizmasına sahip blockchain yapıları, işlemleri doğrulamak ve ağın güvenliğini sağlamak için teminat varlıklarının stake edilmesine ihtiyaç duyar. Diğer bir deyişle stake edenler, yatırdıkları parayla işlemlerin doğru biçimde gerçekleşmesine kefil olur. Bu ayrıcalığı elde edenler, zincire yeni blok eklendiğinde üretilen tokenler aracılığıyla faiz alır. Öte yandan kurallara uygun davranmazlarsa ceza ödeyebilirler. Buna da "slashing" denir.

Staking Ödülü Nedir?

Birçok blockchain yapısında, kripto paranızı stake etmeniz yeterlidir. Herhangi bir işlem veya transfer yapmak zorunda kalmazsınız. Zira bu işten doğrulayıcılar sorumludur. Kripto paranızı merkezi veya merkeziyetsiz stake havuzuna kilitlediğinizde, tokenleriniz diğer yatırımcıların birikimlerine eklenir ve tüm platform doğrulayıcı olarak hareket eder.

Doğrulayıcılar, çalışmaları karşılığında stake ödülü olarak bilinen gelir hakkı kazanır. Bu sistem, bankaların mevduat sahiplerine ödediği faize benzer yapıdadır. Ödül miktarını belirleyen birden fazla faktör söz konusu:

Stake edilen kripto para birimi.
Tercih edilen stake sağlayıcısı.
Doğrulayıcı olarak mı hareket edildiği, yoksa var olan doğrulayıcılar üzerinden pay mı alındığı.
Tokenlerin kilitli tutulduğu süre.

Son kullanıcılar, protokollerin sunduğu yıllık getiri yüzdesi (APY) olarak ifade edilen, stake ödül oranları üzerinden seçim yapar. Stake ödülleri genellikle stake edilen kripto para birimi üzerinden ödenir. Yani Ether stake edilirse ödül olarak Ether alınır. Ancak, likidite sağlayıcı tokenler stake edildiğinde, farklı türlerde özel ödül tokeni alınabilir.

Merkezi Staking Nedir?

Merkezi stake etme işlemi; Binance veya Coinbase gibi kripto borsası veya özel bir kripto stake hizmet sağlayıcısı üzerinden gerçekleşir. Merkezi sağlayıcılar, kullanıcılardan gelen mevduatları bir araya toplar ve blockchain üzerindeki işlemlerin doğrulayıcısı olma görevini üstlenir. Hizmetleri karşılığında kullanıcılara ödenecek stake ödüllerinden pay alsalar da, stake edilen para miktarına bağlı olarak cazip APY sunmaya devam ederler.

Hem stablecoin hem de kripto para birimleri stake etmek için kullanılabilirken kimi stablecoin varlıklarının APY değerleri yüzde 10 seviyesine kadar çıkabilir. Bazı sağlayıcılar, stablecoin mevduatlarına özel sigorta sunabilir.

Kaynak: https://www.binance.com/en/defi-staking

Kaynak: https://www.coinbase.com/staking

Merkeziyetsiz Staking Nedir?

Lido gibi merkeziyetsiz stake hizmeti sağlayıcıları genellikle daha yüksek APY sunar, ancak akıllı sözleşme riski de beraberinde gelir. En popüler merkeziyetsiz stablecoin stake protokollerinden biri olan Anchor, yatırılan UST mevduatlarına yüzde 19,5'i bulan APY sunuyordu. Bununla birlikte, merkeziyetsiz havuzların kullanımı genellikle daha zahmetli ve öğrenme süreci daha çetrefilli. Üçüncü parti protokoller aracılığıyla edinmek mümkün olsa da, standart olarak sigorta seçeneği sunmuyorlar.

Kaynak: https://lido.fi/

Kaynak: https://app.anchorprotocol.com/

Nasıl LP Token Stake Edilir?

Ayrıca likidite sağlayıcı tokenleri de stake etmek mümkün. Bu süreç, "normal" kripto para stake etmekten biraz farklı işliyor. Elinizdeki ETH birikimini kullanarak, Sushiswap gibi merkeziyetsiz bir borsa aracılığıyla likidite sağlayıcı token stake etmek istediğinizi varsayalım.

Sushi platformu, "Farm" sekmesi altında kullanıcıların likidite sağlayabileceği işlem çiftlerini listeliyor.

Örneğin, USDC/WETH havuzu yıllık yüzde 12 oranında ödeme yapıyor. Bu havuza likidite sağlamak ve yüzde 12 faiz almak için şunlar gerekli:

İçinde kripto para bulunan soğuk cüzdan veya sıcak cüzdan sahibi olmak.
Kripto paraları eşit oranda WETH ve USDC ile takas etmek.
Havuza likidite sağlamak.
Yatırılan paranın kanıtı olarak verilen likidite sağlayıcı (LP) tokeni stake etmek.

Kazanılan faiz, USDC ve WETH arasında yapılan takaslar üzerinden borsanın tahsil ettiği ücretlerle ödeniyor. Ayrıca, ödül olarak protokolün tokeninden de belli miktarda alınıyor. Sushiswap örneğinde bu SUSHI oluyor. Unutmayın ki, bu işlemler yalnızca merkeziyetsiz borsaların nasıl kullanıldığını bilen ve token takası konusunda deneyimli DeFi kullanıcılarına önerilir. Ayrıca her işlemde Gas ücreti ödemek gerekiyor. Haliyle, işlemler için yeterli miktarda sermayesi olan kullanıcılar bu yöntemi uygulamalı. Bununla birlikte, Ethereum'dan daha düşük Gas ücretleri talep eden blockchain protokollerine likidite sağlamak da düşünülebilir.

Binance Üzerinde Nasıl Kripto Para Stake Edilir?

İlk olarak, Binance borsasının iki faktörlü kimlik doğrulama adımını geçmek için e-posta ve cep telefonu bilginizi yazarak giriş yapın. Giriş yaptığınızda, Earn (Kazan) sekmesine gelin ve Savings (Tasarruf) seçeneğine tıklayın.

İki seçenek bulacaksınız: flexible savings (esnek tasarruf) ve locked savings (kilitli tasarruf). Esnek tasarruf seçeneğinde kripto paralarınızı dilediğiniz zaman geri alabiliyorsunuz. Kilitli tasarruf seçeneğinde belirli bir süre (bu genellikle 7 veya 15 gün oluyor) için taahhütte bulunuyorsunuz.

Çoğu kripto para birimi için esnek tasarruf özelliği mevcut. Bu özellik sayesinde kripto paranın ne kadar süreyle sisteme kilitli kalacağı konusunda kullanıcıya maksimum esneklik sağlanıyor. Değişken olan APY değerinin anlık görüntüsü ve son birkaç gün içindeki trend değişimi listeleniyor. Otomatik Transfer (Auto Transfer) seçeneği, kullanıcının sahip olduğu ancak Binance üzerinde herhangi bir işleme dahil edilmeyen kripto para bakiyesini otomatik olarak tasarruf hesabına aktarma olanağı sunuyor. Bunu çek hesabından mevduat hesabına otomatik transfer gibi düşünebilirsiniz.

Farklı klasmanlar (tier) üzerinden farklı APY değerleri var. Binance üzerindeki en yüksek APY değerleri, nispeten küçük yatırım sahiplerine sunuluyor. Benzer durum, diğer kripto para birimlerinde de gözlenebilir.

Kilitlenen tasarruflar için de aynı prensip geçerli. Aradaki fark, kimi kripto paralarda kilitlenme süresinin seçilebilmesinde ortaya çıkıyor.

Stake etmek istediğiniz miktarı seçip kutuyu işaretleyin ve onay butonuna tıklayın. Eğer stake işlemini sonlandırmak (unstake) isterseniz, bunu yine aynı menüden yapabilirsiniz. Kilitlenmiş birikimlerin vade sonu geldiğinde stake süreci de otomatik olarak bitirilecektir.

Crypto.com Üzerinde Nasıl Kripto Para Stake Edilir?

Hesap bilgilerinizi kullanarak Crypto.com uygulamasına giriş yapın. En alttaki mavi Crypto.com simgesine tıklayın ve "Finance (Finans)" sekmesi altındaki "Earn (Kazan)" seçeneğine girin.

"Start Earning Now (Şimdi Kazanmaya Başla)" seçeneğine tıklayın ve stake etmek istediğiniz tokeni işaretleyin.

Tıpkı Binance borsasında olduğu gibi, Crypto.com üzerinde de esnek faiz oranları var. Ne kadar yüksek miktarda stake ederseniz, APY o kadar düşük oluyor. Binance'den farklı olarak, kripto paraları daha uzun süre kilitlemeyi ve daha yüksek APY ile kâr elde etmeyi seçmek mümkün. Söz gelimi üç ay boyunca USDT stake edildiğinde yüzde 6'ya kadar APY elde edilebiliyor.

Şart ve koşulları onaylamanızın ardından stake etmeye başlayabilirsiniz.

KuCoin Üzerinde Nasıl Kripto Para Stake Edilir?

KuCoin üzerinde kripto stake etmek, Binance borsasındaki sürece benziyor. Masaüstü bilgisayar ya da mobil cihaz üzerinden KuCoin hesabınıza giriş yapın ve "Earn (Kazan)" sekmesi içindeki "KuCoin Earn (KuCoin Kazan)" bölümüne girin.

Arayüz, Binance borsasındaki ile neredeyse aynı. Stake etmek istediğiniz kripto para birimlerini listeden seçebilirsiniz. Bu varlıklardan bazıları esnek, bazıları ise sabit stake sürelerine sahip. "Subscribe (Abone Ol)" butonuna tıklayıp stake etmek istediğiniz miktarı girin ve sözleşme kutusunu onaylayın.

Kripto Stake Etmenin Riskleri

Stake etme, prensipte düşük değerli altcoin seçenekleri ile alım satım yapmaktan veya piyasada fırsat kovalamaktan daha az riskli olsa da, tehlikesiz değil.

Kilitleme Süreleri

Yatırımcı olarak göz önünde bulundurulması gereken risklerin en hafifi olan kilitleme süresi, fırsat maliyetine etki eder. Bazı stake havuzlarının kilitlenme süreleri uzun olur. Yani, her ne olursa olsun varlıklarınızın kilidi açılana kadar satamazsınız. Keskin fiyat düşüşü durumunda işlem yapamayacağınız için kriptonuz "sıkışmış" olacaktır. Öte yandan, fiyatın yükselmesi durumunda kilit açılana kadar kâr alamayacak, ünlü kripto para jargonunu yerine getirerek HODL pozisyonunda kalacaksınız. Bu nedenle, kilitleme dönemleri iki ucu keskin kılıç olabilir ve beklentilerinizi net biçimde belirmenizi şart koşar.

Akıllı Sözleşme Riskleri

Kripto para ekosistemi birçok hacklenme vakasına sahne oldu. Bunlar arasında Coincheck, Poly Network, Africrypt, Mt Gox, Bitmart ve Bithumb siber saldırıları var. Hem merkezi, hem de merkeziyetsiz borsalar bu saldırılardan nasibini aldığı için risk bilinciyle işlem yapmak gerekiyor. Kripto paraların çok daha iyi getiri ve APY sunmasının bir nedeni de, paranın tamamen kaybedilmesi durumunda telafi edilmemesi. Nexus Mutual gibi protokoller, paranın çalınması ihtimaline karşı bir miktar teminat sağlayabiliyor.

Ayrıca rug pull ismi verilen dolandırıcılık yöntemi de söz konusu, ancak stake havuzları nadiren bunlardan etkileniyor.

Geçici Kayıp

Likidite sağlayıcı tokenlerini stake ederseniz, token fiyatlarının çok fazla değişmesi durumunda geçici kayıp yaşayabilirsiniz. Basitçe söylemek gerekirse, bir tokenin değeri diğerine kıyasla çok fazla yükselirse, likidite havuzuna kilitlemek yerine o tokeni elinizde tutmanızın daha kârlı olabilir. Geçici kayıp oldukça teknik bir konu olduğundan ve daha detaylı bilgiye "Geçici Kayıp Nedir? Etkisi Nasıl Azaltılır?" başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Sonuç: Kripto Para Stake Etmek Mantıklı mı?

Evet, kripto stake etmek üç sebepten ötürü cazip:

Göreceli ölçekte pasif gelir sağlar.
Kripto stake etmek nispeten düşük risklidir.
Farklı birçok kripto para birimini stake edebilirsiniz.

Kripto para satın alırsanız ve uzun süre elinizde tutmayı planlıyorsanız birikimlerinizi artırmak için kesinlikle stake etmelisiniz. Bazı kripto para birimleri enflasyonist olduğundan arzdaki payınızı sabit tutmanın tek yolu stake etmekten geçer. Ancak, tokenlerinizi kilitlemeden önce stake hizmeti sağlayıcısının kalitesi ve güvenirliğini etraflıca araştırın.

Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.