Quản trị phi tập trung
Quản trị phi tập trung đề cập đến các quy trình mà thông qua đó việc quản lý công bằng, không trung gian của một nền tảng được thực hiện cho các mạng blockchain và các dApp.
Quản trị phi tập trung là gì?
Quản trị phi tập trung đòi hỏi nhiều kỹ thuật bỏ phiếu cho công nghệ nền tảng, chiến lược, nâng cấp và các quy định.
Quản trị trên chuỗi và quản trị ngoài chuỗi là hai cách tiếp cận phổ biến nhất đối với quản trị
blockchain.
Quản trị trên chuỗi được xây dựng trên các hệ thống dựa trên blockchain, thường sử dụng các thuật toán mã hóa tự động như một phần của quy trình đồng thuận và thiết kế tính toán của mạng. Nó cũng liên quan đến các bên liên quan bỏ phiếu bằng cách sử dụng tiền tệ bản địa để trực tiếp thực hiện các thay đổi đối với blockchain.
Mặt khác, quản trị ngoài chuỗi đề cập đến quá trình ra quyết định diễn ra bên ngoài blockchain, chẳng hạn như trên các diễn đàn trực tuyến hoặc gặp trực tiếp. Các kỹ thuật quản trị ngoài chuỗi bao gồm tranh luận công khai, đề xuất và cập nhật được thống nhất chung.
Nói chung,
tính phi tập trung là một thuật ngữ đa chiều liên quan đến việc chuyển giao quyền lực và trách nhiệm đối với các hoạt động công từ chính quyền trung ương cho các cơ quan chính phủ trực thuộc hoặc gần như độc lập và/hoặc khu vực tư nhân. Đó là một loại cơ cấu tổ chức mà trong đó
ban lãnh đạo cao nhất sẽ ủy thác trách nhiệm cho cấp quản lý cấp trung và cấp thấp hơn.
Các mạng và nền tảng phi tập trung phụ thuộc vào
các hệ thống quản trị ngày càng sáng tạo để đảm bảo độ bền và việc sử dụng tổng thể các sáng kiến của họ trong thế giới thực khi không có cơ quan
tập trung. Theo truyền thống, quản trị blockchain sử dụng các phương pháp để đưa ra lựa chọn về tiến độ dự án và nâng cấp liên tục, đồng thời đảm bảo rằng các giao thức cơ bản và hệ sinh thái hoạt động trơn tru và hiệu quả.
Từ góc độ toàn cầu, việc sử dụng rộng rãi các ứng dụng blockchain cho phép mọi người
chuyển từ các thể chế tập trung hiện tại và xây dựng một hợp đồng xã hội mới dựa trên sự đồng thuận thay vì ép buộc, dẫn đến một xã hội toàn cầu minh bạch, độc lập và sáng tạo hơn. Hợp đồng xã hội mới sẽ có các nền tảng hợp tác và giao tiếp
phi tập trung, cũng như các hệ thống trọng tài phi tập trung để giải quyết các vấn đề bằng cách sử dụng
hợp đồng thông minh với các quy tắc được những người tham gia đồng ý và phù hợp với luật chung hoặc luật tự nhiên.
Các vai trò khác nhau tùy thuộc vào cấu trúc của mạng và các mối quan hệ trong
quản trị mạng phi tập trung. Điều này đòi hỏi phải phân bổ trách nhiệm quản trị, quyền và nghĩa vụ đáp ứng với động lực quyền lực giữa các bên tham gia. Hơn nữa, khi các yếu tố mới của tương tác quyền lực, chẳng hạn như những yếu tố liên quan đến nhà cung cấp máy chủ và
thợ đào, cùng các yếu tố khác, trở nên phù hợp trong các giải pháp dựa trên blockchain, thì các hệ thống quản trị phải chịu trách nhiệm về chúng.
Quản trị mạng phi tập trung coi quyền lực nằm ở các kết nối cụ thể và năng động, còn các mô hình quản trị truyền thống coi quyền lực nằm ở các vị trí. Tùy thuộc vào sự tương tác giữa các thực thể khác nhau yêu cầu tính quản trị, quyền lực có thể thuộc về bất kỳ ai, từ cá nhân, công ty đến các quốc gia.
Tuy nhiên, một nhược điểm của quản trị phi tập trung là một blockchain công khai về bản chất là không ổn định và nó có thể bị cộng đồng phân nhánh (fork) hoặc loại bỏ bất cứ lúc nào nếu nó không còn hấp dẫn hoặc sinh lãi. Do đó, vẫn còn tranh cãi liệu một blockchain phi tập trung hoàn toàn, chẳng hạn như Bitcoin, có thể được coi là sổ cái chung hay không vì không có gì đảm bảo rằng nó sẽ tiếp tục hoạt động hoặc thậm chí tồn tại trong tương lai. Hợp đồng và các dịch vụ của chính phủ có thể trở nên vô hiệu do lỗi thời, không được quan tâm hoặc chuyển sang một hệ thống khác.