Yield farming, 2020 yılının yaz aylarında DeFi sektörünün en popüler konusuydu. Likidite havuzlarında kilitli toplam varlık miktarı 2021 yılında yeni zirvelere ilerlerken yield farming nedir?
Yield farming, kripto para ekosisteminde yüksek getiri veya ödül elde etmek için kripto para stake etme veya ödünç verme işlemine deniyor. Merkeziyetsiz finans (DeFi) bu alanda yenilikçi, ancak riskli ve fiyat oynaklığı içeren bir alan. Likidite madenciliği gibi yenilikler sayesinde son zamanlarda popülerliği arttı. Yield farming, DeFi sektörünün hala gelişmekte olan ve en yüksek büyüme potansiyeline sahip alanı. 2020 yılında 500 milyon dolardan 10 milyar dolara kadar şişerek adından söz ettirdi.
Kısaca yield farming protokolleri, likidite sağlayıcılarının (LP) sahip oldukları kripto varlıklarını, akıllı sözleşme tabanlı likidite havuzlarına yatırmalarına ve kilitlemelerine teşvik ediyor. Bu teşvikler işlem ücretlerinden alınan yüzdeler, kredi verenlerden gelen faizler veya yönetişim token'ı şeklinde olabiliyor (aşağıdaki likidite madenciliği bölümüne bakın). Bu getiriler yıllık yüzdelik gelir (APY) şeklinde ifade ediliyor. Daha fazla yatırımcı ilgili likidite havuzlarına fon ekledikçe, sağlanan getiri miktarı belirli bir oranda azalıyor.
Başlangıç aşamasında çoğu yield farming katılımcısı, öne çıkan stablecoin seçenekleri olan USDT, DAI ve USDC ile stake etmeyi uygun buldu. En popüler DeFi protokolleri artık Ethereum ağı üzerinde çalıştığından, likidite madenciliği olarak adlandırılan işlem için yönetişim token'ları sunuluyor. Likidite havuzları üzerinden kazanılan bu token'lar, merkeziyetsiz borsalara (DEX) likidite sağlanması karşılığında veriliyor.
Likidite madenciliği, yield farming katılımcısının ek tazminat olarak token ödülü kazanması ile gerçekleşiyor. Bu sistem, Compound protokolündeki yönetişim token'ı olan COMP'un platform kullanıcılarına verilmeye başlanmasıyla gündeme geldi.
Çoğu yield farming protokolü likidite sağlayıcılarını yönetişim token'ları ile ödüllendiriyor. Bunlar hem Binance gibi merkezi borsalarda, hem de Uniswap gibi merkeziyetsiz borsalarda işleme alınabiliyor.
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Yield Farming Yıllık Getiri Oranı (APY) Ne Kadar?
Yield farming yapan katılımcılar, çoğu protokol ve platform, tahmini getirilerini yıllık getiri oranı (APY) üzerinden hesaplıyor. APY, belirli bir yatırım tutarı üzerinden yıl boyunca kazanılan getiri oranına deniyor. Düzenli olarak hesaplanan ve anaparaya uygulanan bileşik faiz, APY oranına dahil ediliyor.
2020 yılındaki DeFi yazından bu yana yield farming katılımcıları, yüzde 1.000 gibi APY oranlarını hedefliyor. Bununla birlikte protokoller ve kripto para birimleri son derece riskli ve rug pull ismi verilen dolandırıcılık vakalarına zemin hazırlayabiliyor. Ayrıca, protokol token'ları üzerinden kazanç elde ediliyor ve bu token'larda ani fiyat dalgalanmaları yaşanabiliyor.
En Popüler 10 Yield Farming Protokolü
Yield farming katılımcıları, yatırılan fonların getirilerini belli bir seviyede tutmak için farklı DeFi platformlarını kullanıyor. Bu platformlar, likidite havuzları üzerinden teşvik edilen kredi verme ve borçlanma seçenekleri sunuyor. İşte en popüler 7 yield farming protokolü:
Saklama hizmeti sunmadan para piyasaları oluşturmayı sağlayan açık kaynaklı kredi protokolü olan Aave; kullanıcıların ödünç sanal varlık alabilecekleri ve AAVE (önceki ismi LEND) token ile borç vermeleri karşılığında bileşik faiz kazanabilecekleri bir platform. Aave, Ağustos 2021 itibarıyla 21 milyar doların üzerine çıkarak, tüm DeFi protokolleri arasında en yüksek TVL sunan protokol oldu. Kullanıcılar, AAVE ile kredi vermeleri karşılığında yüzde 15'e kadar APY elde ediyorlar.
Compound; algoritmik biçimde ayarlanmış bileşik faiz oranlarının yanı sıra yönetişim token'ı olan COMP da kazanılabilecek, kredi verme ve borç alma olanağı sunan para piyasası olarak tanımlanıyor. En yüksek güvenlik standartlarını destekleyen protokol, bağımsız kurumlarca denetleniyor. Ağustos 2021 itibarıyla toplam arz 16 milyar doların üzerinde ve APY oranı da yüzde 0,21 ila yüzde 3 arasında değişiyor.
Curve Finance, hem kullanıcıların hem de merkeziyetsiz protokollerin, piyasa yapıcı algoritmayı kullanarak düşük ücret ve minimum fiyat kaymasıyla stablecoin alım satım yapmasına izin veren bir DEX platformu. TVL açısından en büyük DEX konumunda ve 9,7 milyar doların üzerinde kilitli varlık bulunuyor. Baz APY oranı yüzde 10'a kadar yükselirken ödül APY oranı ise yüzde 40'ın üzerine çıkabiliyor. Stablecoin havuzları, baz alınan token değeri düşmediği için genellikle daha güvenli oluyor.
Uniswap, kullanıcıların neredeyse her ERC20 standardındaki token çiftini aracı olmadan takas etmelerini sağlayan son derece popüler bir DEX ve AMM. Likidite sağlayıcıları, likidite havuzunun her iki tarafındaki varlık eşit değerde olacak biçimde yatırıyor ve karşılığında işlem ücretlerinin yanı sıra UNI yönetişim token'ını da kazanıyor. Halihazırda çalışan iki sürüm mevcut: Uniswap V2 ve V3. En son sürüm olan Uniswap V3, 200'den fazla entegrasyon ile hızla büyüyen bir ekosisteme dönüştü. TVL seviyesi, V2 sürümünde 5 milyar dolarken, 2021 Ağustos itibarıyla V3 sürümünde 2 milyar dolar aşıldı.
Instadapp, DeFi potansiyelinden yararlanmak adına en gelişmiş platformların başında geliyor. Kullanıcılar kendi DeFi portföylerini oluşturuyor ve yönetiyor. Geliştiriciler ise kendi platformlarını kullanarak DeFi altyapısı oluşturabiliyor. Ağustos 2021 itibarıyla Instadapp üzerinde 9,4 milyar doların üzerinde kilitli varlık bulunuyor.
SushiSwap, likidite geçişi sürecinde toplulukta büyük oranda dalgalanmaya neden olan ve Uniswap ağından çatallanarak ayrılan bir protokol. Günümüzde çok zincirli AMM, kredi ve kaldıraç piyasası haline gelen protokol, zincir üstünde mini DApp oluşturulabilen ve başlangıç platformu olarak çalışan eksiksiz bir DeFi ekosistemine dönüştü. Platformdaki TVL, Ağustos 2021 itibarıyla 3,55 milyar dolar seviyesinde.
PancakeSwap, BEP20 standardını destekleyen token'larla işlem yapmak adına Binance Smart Chain (BSC) üzerinde kurulmuş bir DEX. PancakeSwap, kullanıcıların likidite havuzuna karşı alım satım yaptığı otomatik piyasa yapıcı modelini kullanıyor. Ağustos 2021 itibarıyla 4,9 milyar doların üzerinde kilitli varlıkla BSC protokolleri arasında ilk sırada yer alıyor. Şans oyunları, takım savaşları ve NFT koleksiyonları gibi oyunlaştırma sistemlerine yoğunlaşıyor. APY seviyesi yüzde 400'ün üzerine çıkabiliyor.
Venus Protocol, Binance Smart Chain üzerinde kredi tabanlı sistem oluşturmayı amaçlayan algoritmik para piyasası sistemi olarak çalışıyor. Ağa teminat sağlayan kullanıcılar, kredi vermeleri karşılığında APY kazanıyorlar. Bu meblağ borçlulardan gelen faizle ödeniyor. Venus, piyasaya verilen teminatı sadece diğer varlıkları ödünç almak için değil, aynı zamanda protokolü koruyan aşırı teminat pozisyonlarına sahip sentetik stablecoin'lere de ulaşma olanağı sunuyor. Bu sentetik stablecoin seçenekleri, kripto para birimlerinden oluşan sepet ile destekleniyor. Platformdaki TVL, Ağustos 2021 itibarıyla 3,55 milyar dolar seviyesinde.
Balancer, otomatik bir portföy yöneticisi ve alım satım platformu. Likidite protokolü esnek stake oranları ile diğer seçeneklerden ayırılıyor. Her iki havuza da eşit oranda likidite ekleme şartı koşmuyor. Bunun yerine likidite sağlayıcıları, diledikleri token oranlarına sahip özelleştirilmiş likidite havuzları oluşturabiliyorlar. Ağustos 2021 itibarıyla 1,8 milyar doların üzerinde varlık kilitlenmiş durumda.
Yearn.finance, yield farming katılımcılarının en yüksek verimi elde etmek için Aave ve Compound gibi çeşitli kredi protokollerini kullanmalarına izin veren otomatik bir merkeziyetsiz toplama protokolü. Yearn.finance algoritmik olarak en kârlı yield farming hizmetini arıyor ve geliri en üst düzeye çıkarmak için yeniden temellendirme (rebasing) kullanıyor. Yearn.finance protokolünün yönetişim tokeni olan YFI 2020 yılında 40.000 doların üzerine tırmanarak büyük ilgi topladı. Kullanıcılara yılda yüzde 80'e kadar çıkan bir APY sunuluyor ve protokolde kilitli tutar 3,4 milyar doları aştı.
Bitcoin ile Yield Farming
Yield farming popüler hale gelince kullanıcılar, Bitcoin için de bunun mümkün olup olmadığını sormaya başladı. Bitcoin için DeFi yield farming protokolü yok, ancak Wrapped Bitcoin (WBTC) ismi verilen ve Bitcoin'in Ethereum blockchain üzerinde, haliyle DeFi platformlarında kullanılmasını sağlayan bir alternatif var. Bitcoin'in nasıl sarılı (wrapped) hale geldiğini öğrenen yatırımcılar, Compound gibi protokollere paralarını aktarıp gelir elde etmeye başladı.
CoinMarketCap Yield Farming Sıralaması
Birden fazla DeFi protokolünü araştırıp en iyi yield farming havuzunu mu bulmak istiyorsunuz? Daha fazla aramanıza gerek yok! CoinMarketCap'in DeFi Yield Farming Sıralaması; Venus, Curve, Sushi, Synthetix, Yearn, PancakeSwap ve daha birçok DeFi protokolündeki likidite havuzlarını izliyor. Yield farming katılımcıları; kripto para çiftlerini, toplam kilitli değerleri (TVL), ödül türlerini, geçici kayıpları ve APY seviyelerini görebiliyor.
Yield Farming Riskleri
Yield farming son derece karmaşık olabiliyor. Hem kredi veren hem de borçlananlar için önemli mali riskler de taşıyabiliyor. Ethereum Gas ücretlerinin yüksek olmasından dolayı, binlerce dolarlık işlem yapılması durumunda kârlı hale geliyor. Kullanıcılar ayrıca piyasaların değişken olması durumunda geçici kayıp ve fiyat kayması gibi risklerle karşılaşabiliyor. CoinMarketCap, potansiyel riskler hakkında bilgi almanızı sağlamak için geçici kayıp hesap makinesi bulunan yield farming sıralama sayfası sunuyor. CoinMarketCap ayrıca, önde gelen yield farming token fiyatlarını izleyen bir sayfaya da sahip.
En önemli konulardan biri de, protokollerin akıllı sözleşmelerindeki olası güvenlik açıkları nedeniyle yield farming işlemleri saldırı ve dolandırıcılık olaylarına karşı hassas kalması. Bu kodlama hataları, protokoller arasındaki büyük rekabet nedeniyle geliştiricilerin zamanla yarışması sonucunda ortaya çıkabiliyor. Yeni sözleşme ve özellikler genellikle kendilerinden öncekilerden veya rakiplerinden kopyalanabiliyor, denetlenmeden kullanılabiliyor.
Büyük mali kayıplara neden olan güvenlik açıklarına örnek gösterilebilecek isimler arasında, kritik bir hatanın ortaya çıkmasından önce 400 milyon doların üzerinde fon toplanmış Yam protokolü ve Ekim 2020'de gerçekleşen likidite saldırısında 20 milyon doların üzerinde kayba uğrayan Harvest.Finance yer alıyor.
DeFi protokolleri izne gerek duymadan işleme konuyor ve sorunsuz şekilde çalışmaları için farklı uygulamalara bağımlılar. Bu temel uygulamalardan herhangi biri saldırıya uğrarsa veya amaçlandığı gibi çalışmazsa, tüm uygulama ekosistemi etkilenebiliyor ve yatırımcılara ait fonlar kalıcı biçimde kaybedilebiliyor.
Hayvan veya meyvenin yanı sıra internet şakası (meme) tabanlı isimlere sahip riskli projelerde önemli bir artış oldu ve bunlar binlerce APY gibi cazip getiriler sunuyor. Bu protokollerle işlem yapılması durumunda çok dikkatli olmak gerekiyor. Zira kodları genellikle denetlenmiyor ve yüksek fiyat oynaklıkları nedeniyle değerleri düşebiliyor. Böylesi projelerde, geliştiricilerin likidite havuzundan tüm fonu çekip kayıplara karıştığı "rug pull" isimli dolandırıcılık olayları yaşanabilir.
Blockchain doğası gereği değiştirilemez olduğundan, çoğu zaman DeFi kayıpları kalıcı olur ve geri alınamaz. Bu nedenle kullanıcıların yield farming gibi riskli işlemlere dahil olmadan önce yeterince araştırma yapmaları ve tüm sorumluluğu almaları tavsiye ediliyor.
Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
