Enflasyonun, elinizde para tutmanın vergisi olduğunu biliyor muydunuz? Diğer taraftan, kriptoda ayı piyasasının mı geleceğini düşünüyorsunuz?
Kripto para birimleri hakkında konuşulduğunda, mesele önünde sonunda "fiyat oynaklığına" gelir. Fiyat hareketleri, kripto para birimlerinin öne çıkan bu özelliğinden fazlasıyla etkileniyor.
Bununla birlikte 'enflasyon riskine karşı korunma' konusu açıldığında, yatırımcıların birikimlerini itibari (fiat) para birimleri yerine Bitcoin ve diğer kripto paralara aktarmaları telkin ediliyor.
Söylentilerin hiçbirine kendimizi kaptırmadan, hem fiyat oynaklığı hem de enflasyon konusunda antitez görevi gören yeni bir fırsatı gelin beraber keşfedelim.
Bunun için, stablecoin olgusunu anlamamız gerekiyor.
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Stablecoin: Fiyat Oynaklığının Panzehri
Öncelikle olarak sayılarla konuşalım: Stablecoin ekosisteminin toplam piyasa değeri şu anda yaklaşık 165 milyar dolarseviyesinde ve Ocak 2021'den bu yana yüzde 500'ün üzerinde artış yaşandı. Peki nedir bu stablecoin dedikleri? Basitçe söylemek gerekirse stablecoin, piyasa değeri belirli bir itibari (fiat) paraya sabitlenmiş kripto para kategorisidir.
Örneğin Tether (USDT) stablecoin, ABD dolarına sabitlenmiştir. Yani 1 USDT (Tether) her zaman 1 dolar değerindedir. 1 Tether'in veya herhangi başka bir stablecoin'in değeri, daima sabitlendikleri itibari para birimi ile aynı seviyede kalır.
Stablecoin projeleri bu değer istikrarını, desteklenen para birimini rezervlerinde teminat olarak saklamak suretiyle sağlar. Rezervde saklanan bu itibari para birimleri, farklı bir kripto para veya emtia şeklinde de olabilir. Gelişmekte olan bir diğer stablecoin türü ise, rezervinde teminatlandırılmış varlık barındırmak yerine algoritma ile para arzını kontrol eden ve fiyatı sabit tutan alternatiftir.
Şimdi gelin, konunun merkezindeki gerçek dünya vakasını inceleyelim: enflasyon.
Enflasyon: Güç Satın Almanın Ölüm Çanı
Güncel verilere göre ABD, son 4 yılda en yüksek enflasyon oranına ulaştı ve bu yazı hazırlanırken yüzde 7 civarındaydı. Benzer şekilde Türkiye, 2018 yılından bu yana enflasyon kriziyle mücadele ediyor. Türkiye'deki enflasyon oranı, bu yazı hazırlanırken yüzde 36 seviyesini aşmıştı. Peki bu veriler daha da kötüye gidebilir mi? Arjantin ekonomisinin yüzde 54,8seviyesini aşan enflasyon oranı, bunun mümkün olabileceğinin canlı kanıtı.
Bu verilerin tümü ortak sonuca varıyor: para birimlerinin satın alma gücü zamanla azalıyor. Enflasyon siyasi sebeplerden dolayı meydana gelmiyorsa, daha fazla paranın dolaşıma sokulması neticesinde oluşuyordur. Dünya genelindeki hemen her hükümet, karşılaştığı her ekonomik sıkıntı karşısında dolaşıma daha fazla para sokuyor.
Sözgelimi ABD'de yüzde 7 enflasyon oranının görülmesinin arkasındaki nedenlerin başında, 2020 yılında 3 trilyon dolarındaha önce eşi görülmemiş biçimde basılıp piyasaya sürülmesi geliyordu. 2020 yılındaki bu hamle, toplam ABD doları arzınının yüzde 18'inin tek seferde oluşturulduğu anlamına geliyor. Yukarıdaki M2 para arzı grafiği Mart 2020'den sonra ivmeli biçimdeki artışı gözler önüne seriyor.
Benzer şekilde, para arzı endişe verici miktarda arttığında, vatandaşların aynı malı satın almak için ellerinde daha fazla paraları olur. Bu durumun sonucunda malların fiyatı aşırı enflasyona neden olacak biçimde sürdürülemez bir oranda yükselir. Öne çıkan bir örnek olarak Zimbabve verilebilir. Ülke 2008'de, etkileri bugün bile devam eden bir ekonomik felakete sürüklendi.
Bu örnekler üzerinden gittiğimizde, itibari para birimlerinin zamanla değer kaybetmek üzerine tasarlandıkları sonucuna varıyoruz. Dolayısıyla insanlar, paralarını menkul kıymet, gayrimenkul ve diğer varlıklara aktararak yatırım yapmayı, sermayelerini enflasyona karşı korumayı amaçlıyor. Ancak bu yöntemler, paranın belli bir süre kilitlenmesi ve piyasada likidite eksikliği ortaya çıkması anlamına geliyor.
Şimdilerde ilginç biçimde, genel olarak nüfusun önemli kısmı paralarını güvence altına alırken bir yandan da likit olmasını istiyor. Bu durum bizi, enflasyona karşı koruma sağlayacak stablecoin çözümlerine ulaştırıyor.
Stablecoin ile Enflasyon Olumsuz Etkilerinden Korunun
Stablecoin'ler, paralarının değerini korumak isteyenlere iyi bir çözüm olduğu gibi gündelik işlem yapma seçeneğine de sahip. Fiyatları istikrarlı olduğundan, güvenilir bir değişim aracı olarak kullanılabiliyorlar. Stablecoin'ler ayrıca; aracı ve işlem ücretleri gibi engellerle sarılı geleneksel sınır ötesi ödeme modellerinin de yerini alabilir.
İnternete erişimi olan herkes stablecoin'lerle işlem yapabilir ve küresel ekonomiye dahil olabilir. Bu aynı zamanda, gerçek anlamda küreselleşme sağlayan platform görevini görüyor. Dünya Bankası verilerine göre, 2 milyardan fazla yetişkin bankacılık sektörünün dışında. Stablecoin'lere erişim kolaylığı, finans dünyasına dahil olmak için küresel düzeyde gelecek vadeden parlak bir fırsat.
Türkiye veya Arjantin gibi ülkelerin vatandaşları, enflasyonun zirve yaptığı zamanlarda stablecoin'lere yatırım yaparak paralarının değerini koruyabilir. Sadece satın alma güçlerini korumakla kalmazlar, aynı zamanda merkeziyetsiz finansal (DeFi) hizmetlerine erişimleri kolaylaşır. Kredi, sigorta, oyun ve daha pek çok yeni sektörde boy göstermeye başlayan DeFi sayesinde hem stablecoin hem de merkeziyetsiz çözümler, itibari para ve geleneksel bankacılık sektöründeki belirli hizmetlerin yerini alabilir.
Bu yaklaşım abartılı olmasına karşın, kripto para ile DeFi sektörünün olgunlaştığı ve ana akım haline gelmeye başlayarak zemine daha sağlam bastığı görülüyor. Ayrıca hükümetler de kripto para destekli yönetmelikler hakkında konuşmaya başladı. Harekete geçtiklerinde stablecoin'ler daha da güvenli bir araca dönüşebilir.
Bu iddiayı daha da güçlendirmek için, stablecoin'lerin küresel ekonomide giderek daha önemli bir rol oynayacağını ortaya koyacak iki yeni gelişmeyi paylaşalım:
- ABD'de yer alan dört FDIC sigortalı banka, eşler arası ve B2B para transferlerini kolaylaştırmak için USDF adı verilen bir stablecoin'i kullanmak için ortaklık kurdu.
- Hong Kong Para Otoritesi (HKMA), 'Kripto Varlıklar ve Stablecoin'ler' isimli bir makale yayımladı. Tartışma oluşturacak sorular soran makale, "stablecoin'lerin işletilmesi ve banka mevduatlarının yerine geçme potansiyellerine" değindi.
Öte yandan, ABD hükümeti başta olmak üzere bazı ülkeler, küresel finansal sisteme karşı hareket ettiğini düşündükleri ve düzenleyici kaygıları gerekçe gösterdikleri stablecoin'lerin kullanımına karşı duruyor. Kimi ülkelerse, merkezi finansal otoritenin kontrol sahibi olduğu Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) stablecoin'lerini tercih ediyor.
Piyasa Değerine Göre En Büyük Stablecoin'ler
Tether (USDT)
2014 yılında kullanıma açılan, ABD dolarına bire bir oranında sabit işlem gören USDT, Bitfinex borsasının sahipleri tarafından işletilen Tether Limited adlı şirket tarafından üretilen bir stablecoin. Her USDT'nin eşit miktarda fiziksel dolar rezervi ile desteklendiği iddia ediliyor. USDT sadece piyasa değeri tarafından en büyük stablecoin değil, aynı zamanda Bitcoin ve Ethereum'un ardından en yüksek piyasa değerine sahip kripto para.
Ethereum blockchain ağındaki en sık USDT kullanım örneği, bu para birimine bağlı DeFi ürün ve hizmetleri karşımıza çıkıyor. Ne var ki, Tether Limited'in fiziksel dolar rezerv verilerinin tutarlılığı konusunda kaygılı açıklamalar yapıldı.
USDT'nin yıllık faiz getirisi (APY), Binance Savings üzerinde yüzde 7 iken BlockFi üzerinde yüzde 9,5 seviyesine kadar çıkabiliyor.
USD Coin (USDC)
ABD dolarına bire bir oranda endeksli başka stablecoin olan USDC, Centre ismi verilen bir konsorsiyum tarafından üretiliyor ve yönetiliyor. Circle, Coinbase ve Bitmain gibi kripto sektörünün öne çıkan firmaları bu konsorsiyumun üyeleri arasında.
Circle tarafından yapılan açıklamaya göre USDC, kısa vadeli ABD Hazine tahvilleri gibi nakit ve nakde eş değer varlıklarla destekleniyor. Ethereum, Solana ve Avalanche gibi öne çıkan blockchain ağları USDC'yi yerel olarak destekliyor.
Şeffaflığı korumak adına Circle, USDC rezervinin gerçekliği konusunda üst düzey bir muhasebe firması tarafından aylık veriler yayımlıyor. Bu sayede yüzde 100 oranda ABD doları karşılığının bulunduğu ispatlanıyor. En güncel rapora buradanulaşabilirsiniz.
USDC'nin yıllık faiz getirisi (APY), Celsuis'te yüzde 10 civarındayken, Aave'de yüzde 3'e kadar düşebiliyor.
Binance USD (BUSD)
Benzer şekilde BUSD da, ABD dolarına sabitlenmiş bir başka itibari para destekli stablecoin. Paxos ile ortaklık kuran Binance, 2019 yılında BUSD para birimini kullanıma açtı. Diğerlerinden farklı olarak BUSD, New York Devlet Finansal Hizmetler Bakanlığı (NYDFS) gibi düzenleyici bir kurum tarafından onaylandı.
Binance, küresel ölçekte kripto ödeme hizmeti sağlayıcısı olan BitPay ile ortaklık kurarak, kripto paranın gerçek dünya kullanımını artırmak için agresif adımlar attı. Microsoft ve Amazon gibi BitPay destekli işletmeler artık BUSD ödemelerini alma özelliğine sahip.
ERC-20 standardında bir token olmasına rağmen BUSD, BEP-2 tarafından da destekleniyor ve BNB Chain üzerindeki en kullanışlı stablecoin haline geliyor. USDC'ye benzer şekilde, Paxos tarafından BUSD için aylık denetim raporları yayımlanıyor. Buradan ulaşılabilir.
BUSD için yıllık faiz getirisi (APY), Binance Savings üzerinde yaklaşık yüzde 7 iken, Celsius'da yüzde 8,88'e kadar çıkabiliyor.
TerraUSD (UST)
Merkeziyetsiz stablecoin UST ise piyasa değeri tarafından dördüncü büyük stablecoin konumunda. Önceki seçeneklerin aksine UST, bir şirket veya konsorsiyum tarafından yönetilmiyor. Terra, Bittrex Global iş birliğiyle geliştirilen UST para birimini Eylül 2020'de piyasaya sürdü.
Ayrıca UST, algoritma tabanlı stablecoin konumunda. Bu nedenle UST, fiyat istikrarı sağlamak için itibari para rezervine ihtiyaç duymuyor. Terra ağının yerel tokeni olan LUNA, algoritma tabanlı akıllı sözleşmelerle birleşerek UST para biriminin fiyat istikrarını koruyor. Terra ekosistemindekimerkeziyetsiz uygulamalarda (dApp) yoğun biçimde kullanılıyor.
Teminat gerekliliği bulunmayan UST, stablecoin piyasasından kendini ayırıyor ve ölçeklenebilirlik endişesini rafa kaldırıyor.
UST yıllık faiz getirisi (APY), Anchor Protocol üzerinde yüzde 19,3 civarında.
Dai (DAI)
DAO tarafından yönetilen, ABD dolarına endeksli ve kendine has bir başka algoritmik stablecoin ise, merkeziyetsiz otonom organizasyon olan DAI. DAI üretimi gibi konular, kararların topluluk tarafından verildiği MakerDAO aracılığıyla yönetiliyor. Alınan kararlar, Ethereum tabanlı akıllı sözleşmeler sayesinde kendi kendine gerçekleşiyor.
Üretilen her DAI, içinde ETH, BAT, USDC, COMP ve birkaç farklı kripto paranın daha bulunduğu rezervle teminatlandırılıyor. Kullanıcılar ayrıca DSR (DAI Faiz Oranı) özelliği sayesinde, DAI birikimlerini sisteme kilitleyebilir ve kilitli DAI üzerinden faiz kazanabilir.
DAI için yıllık faiz oranı (APY), Nexo üzerinde yüzde 8 civarındayken dYdX üzerinde yüzde 3,8 seviyesine kadar değişebiliyor.
Stablecoin Yatırımı Yapmak Mantıklı mı?
Yukarıdaki örnekler, dünya çapında büyüyen enflasyon krizleri ile birleştiğinde, stablecoin'lerin enflasyona karşı koruma sağladığını gösteriyor. Bu alternatif finansal araç, yalnızca fiyatı değişken kripto para risklerinden korumakla kalmaz, aynı zamanda küresel mali piyasaya erişimi de kolaylaştırır.
Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
